De ruimten van Egied Simons (The spaces of Egied Simons)

Lex Veldhoen (1991)
Magazijn, March

In een voormalig winkelpand op een hoek, waarvan de ramen zijn afgeplakt, doet Egied Simons verwoede pogingen om een kartonnen maquette te installeren, koffie te zetten en te vertellen, wat niet lukt. "Ja, ik ben nogal chaotisch.'" We gaan naar boven, naar de huiskamer, waar hij fotoboeken laat zien; zijn werk chronologisch op orde.

Centraal thema is ruimte, ruimtebeleving, het veranderen, manipuleren van ruimte: water, een mergelgroeve, een woning, huizenblokken of een ruimte opgeroepen met neonbakken. Hij gebruikt allerlei technieken en materialen: foto's, neon, metaalconstructies, een zonnescherm, video. Zelfs de lucht is zijn werkruimte, op een foto geeft hij een slag met een hamer tegen een boomstam. Het is een kleine ingreep, net als een steentje in het water. Spreeuwen vliegen in een waaiervorm alle kanten op.
In de Wijnhaven wilde hij eb en vloed en de beweging van het water door de stroming visualiseren met neonbuizen, die aan één uiteinde gefixeerd zijn. Bij eb liggen ze plat op het water, een lichtstreep, maar bij vloed worden ze half onder water getrokken en vormen ze met hun weerkaatsing een reeks pijlvormige figuren. De natuur die doordringt in de stad geeft het kunstwerk vorm.
Hij werkt vaak met muren, plafonds en vloeren. Door een foto van een muur op een bepaalde wijze uit te snijden, vormen vloer, plafond, zijmuur en achterliggende ruimte een kader en heeft het kunstwerk zichzelf ingelijst. Of: door de lichtval op twee tegenover liggende muren te fotograferen en de foto's met de donkere zijden naast elkaar te hangen ontstaat een nieuwe ruimte: een tunnel. Egied: "Ik was gefascineerd door de dieptesuggestie die lichtwerking kan geven." En: "Vaak is de verwondering verdwenen, terwijl je die met een kleine ingreep kunt terugbrengen."
Een andere ruimtebeleving ontstaat door alle ruimten van een verdieping in kleuren af te tekenen in een hoek van de grootste ruimte of door een vertrek als een opengevouwen bouwdoos af te tekenen tegen muren, vloer en plafond van een grotere ruimte ("Ik kwam op dat idee door bouwplaten van mijn dochtertje").
Een kunstwerk van twee ruimten met neonbakken, die in vier hoekvormen zijn gestapeld, toont dat de ruimte beleving misleid kan worden: als het neonlicht naar buiten gericht is, wordt - tegen de verwachting in - de donkere binnenruimte groter ervaren dan wanneer de lichtzijde naar binnen is gericht.
Een mooi voorbeeld van perspectiefvertekening is te zien in gebouw De Klinkert in Zeist. Als je door een vide naar boven kijkt, zie je twee golvende huizenrijzen, alsof je van onderaf een straat inkijkt. De muur, waarop de foto's zijn bevestigd, gaat vanzelf als lucht fungeren. Egied: "Dat golvende effect is ontstaan doordat ik een kromlopende straat vanuit een rechte lijn heb gefotografeerd."
Een opdracht van het Centraal Museum in Utrecht leidde tot een fictief plan. Hij ging de structuur van de binnenstad accentueren door het straatpatroon, de plattegrond van dat gebied boven de stad op te tillen met open staalconstructies. Op ingetekende foto's is te zien dat de rondlopende structuur van de Oude Gracht door deze ingreep zeer transparant wordt.
Beneden in de winkel bekijken we twee maquettes. De ene is van de expositieruimte bij het CBK. Twee kantelende garagedeuren hangen in hun metalen constructie naast elkaar en de deuren staan in tegengestelde richting schuin open. Egied: "Belangrijk hierbij is het licht en het feit dat de ruimte op een bepaalde manier wordt afgesloten, maar ook wordt opengehouden. Je krijgt ruimten binnen die ruimte. Momenteel probeer ik standaardelementen, die een specifieke gebruikswaarde hebben, anders te gebruiken, tot iets anders te maken, terwijl ze toch hun functie behouden."
De tweede maquette is van een Brusselse Schouwburg. De schouwburg is helemaal bekleed met rood pluche. Boven een groot trapgat van een brede trap, ook bekleed met rood pluche, komt een felblauw zonnescherm: "Als je de trap oploopt, is het alsof je de hemel binnenkomt, ook door het licht erboven. Een zonnescherm werkt als verlaagd plafond. Daarmee suggereer je een vloer die er niet is. Bij deze opdracht moest het kunstwerk weggehaald kunnen worden, omdat er hele decorstukken via die trap naar binnen moesten kunnen. Een zonnescherm hoef je alleen maar op te rollen."

Egied Simons (1958, Wouw) ging hier in Rotterdam naar de Academie en exposeerde ondermeer in Rotterdam, Amsterdam en Utrecht. Hij kreeg een aanmoedigingsprijs (De Herfstsalon, Rotterdam), startstipendia en een werkbeurs van WVC.