Kunstopdracht Vathorst (Art assignment Vathorst) (2004)
Routes en verbindingen tussen Amersfoort en Vathorst
Zie in het I-centrum Vathorst hoe er vanaf de Lieve Vrouwetoren wordt gezwaaid naar de nieuwe bewoners in Vathorst en zwaai terug naar de Observant vanaf het viaduct van de Heideweg. Chat zittend op een bench bij de Laak met andere watervrienden bij de Eem (Beelden voor banken). Beleef, al fietsend van Amersfoort naar Vathorst, hoe stadsgeluiden veranderen in natuurgeluiden (afgewisseld met heimachines en kerkklokken) als je dichter in de buurt van Vathorst komt. Volg de routes van de dieren van de rand van de stad via Vathorst naar de natuurlijke omgeving of juist weer terug. Lees de (spannende) verhalen over Vathorst terwijl je wacht op bus 3, 4 of 5 en luister naar de vertellers terwijl je in de bus zit. Maak zelf in een zeeftruck jouw vakantiegroeten op posterformaat, laat deze in Vathorst bezorgen en ontvang een unieke Vathorstcampinggroet terug. Ontdek hoe de stad van binnen naar buiten (of van buiten naar binnen) zich ontvouwt aan de hand van de gebruikte (bak)stenen, tuinen, tuinhekken, vlaggenmasten enzovoort. Bind je skeelers voor een alternatieve triatlon die vanaf de Heideweg soepel de boulevard opdraait en leg de 8 kilometer over asfalt en nu nog onontgonnen gebied skeelerend, hardlopend en klunend af.
Zintuiglijke, digitale, toeristische, culturele, ecologische, toeristische of sportieve routes overbruggen moeiteloos de snelwegen A1 en A28 tussen Amersfoort en Vathorst en maken van fysieke barri?res uitdagende stepping-stones tussen het hart van de stad en haar nieuwste wijk.
Bij de gemeente Amersfoort bestaat de behoefte om de verbindingen tussen Vathorst en Amersfoort op een aantrekkelijke en uitnodigende manier zichtbaar en beleefbaar te maken, met de wens de letterlijke afstand figuurlijk te verkleinen. Vario Mundo deelt deze mening en wil met een aantal artistieke ingrepen de aandacht vestigen op de verschillende betekenissen en functies van de verbindingen tussen Vathorst en Amersfoort en zo een bijdrage leveren aan de bereikbaarheid en zichtbaarheid van Vathorst.
De aandacht is op dit moment (terecht) erop gericht om de fysieke verbindingen tussen Vathorst en Amersfoort optimaal realiseren. De beeldvorming over de bereikbaarheid van Vathorst wordt daarom in grote mate bepaald (en beperkt) door de A1 en de A28 die het stadsdeel en de stad van elkaar scheiden. Op welke manier je ook probeert om Vathorst te bereiken dat moet via, over of onder de snelweg door. De snelweg lijkt voor andere weggebruikers dan automobilisten (die vaak juist niet op weg zijn naar Vathorst) alleen maar een barri?re. De letterlijke afstand tot Vathorst wordt er niet kleiner door en Vathorst wordt meer en meer als een zelfstandig stadsdeel gezien dat zelf lijkt te kiezen hoe zij zich verhoudt tot Amersfoort, tot de omgeving en andere steden.
Niet fysieke aspecten van verbindingen of de betekenissen van bestaande routes worden daardoor snel over het hoofd gezien. In de tijd lang voor dat Vathorst als woonlocatie in ontwikkeling werd genomen werd de A1 natuurlijk ook over de Heideweg overgestoken, Hooglanderveen bereikt via de Brenninkmeijerlaan en via de van Tuijlstraat, of de snelweg onderlangs doorkruist via de Reiniertunnel. Deze fysieke verbindingen hadden voor de gebruikers een eigen betekenis. Deze alledaagse betekenissen zullen alleen maar toenemen nu meer mensen de routes vanuit het centrum van Amersfoort naar Vathorst en vice versa afleggen omdat ze daar werken, naar school gaan, hun boodschappen doen, uitgaan, een zomerse fietstocht maken, nieuwsgierig op pad zijn, er familie of vrienden hebben wonen, verdwaald zijn, enzovoort. Met de komst van de stroom nieuwe bewoners ontstaan meer verbindingen tussen bewoners en voorzieningen, tussen jongeren en scholen, werk en vrije tijd, stedelijkheid met natuur, de geschiedenis van Amersfoort met haar toekomst.
Vario Mundo wil vanaf 2004 met een aantal tijdelijke kunstopdrachten allereerst de aandacht vestigen op deze niet-fysieke aspecten van de verbindingen en de functies en betekenissen ervan voor diverse gebruikers.
De wegen van en naar Vathorst en de mogelijkheden om er te komen worden op een aantrekkelijke manier onder de aandacht gebracht. Met tijdelijke kunstopdrachten kan de betekenis ervan voor de huidige gebruikers op een andere manier zichtbaar worden gemaakt en worden ervaren. De tijdelijke kunstopdrachten met een artistieke vertaling van die betekenis kunnen aanknopingspunten zijn voor een permanente uitwerking. Daarnaast vormen de dagelijkse gebruikers van deze routes een belangrijke doelgroep.
De tijdelijke activiteiten vormen zo mogelijk de opmaat tot blijvende markeringen tussen Vathorst en Amersfoort. Dat kan zijn omdat een activiteit simpelweg wordt voortgezet, of verder uitgewerkt tot een permanente ingreep. Dan kun je denken aan een opvallend beplantingsplan langs een van de routes naar Hooglanderveen, verhalenpalen bij bushaltes of bijzondere straatverlichting over het viaduct Heideweg.
Om de koppeling met een blijvende toepassing mogelijk te maken, moet er een verband tussen de tijdelijke kunstopdrachten en de huidige fysieke verbindingen of plannen voor toekomstige verbindingen zoals bijv. de spoortunnels of viaducten zichtbaar kunnen worden gemaakt. Of anderszins de relatie tussen Vathorst en Amersfoort centrum.
De volgende kunstenaars hebben de opdracht gekregen voor een schetsontwerp:
- Ai Architects [Joris Hekkenberg & Erno Langenberg]
- Ontwerpbureau Van Corven [René van Corven]
- Rosanne van Klaveren
- Regula Maria Muller
- Egied Simons